ბებული

როცა ქალბატონ დონარას შესახებ დავწერე, სოფიმ და ქეთიმ მთხოვეს, სხვა გამორჩეული ადამიანებიც გაგვაცანიო. ლაშამ მითხრა, მოდი, ბებულიზე დაწერეო. იოლი არ იქნება უახლოეს ადამიანზე დაწერა, თუმცა ეს ყოველთვის მინდოდა. ბავშვობაში კინორეჟისორობაზე ვოცნებობდი და დღიურებში ვწერდი, რომ ბებოზე ფილმს გადავიღებდი.

თამარა ბებო ჩემს ცნობიერებაში თითქმის დაბადებიდან გაჩნდა. როცა ქუთაისში ვცხოვრობდით, ყოველ შაბათ-კვირას ჩამოდიოდა, ორ პატარასთან მარტო დარჩენილ დედაჩემს ეხმარებოდა. სულ დატვირთული ჩამოდიოდა, თავის მოწეულ პროდუქტებს მაღაზიაში ნაყიდ ტკბილეულსაც აუცილებლად დაამატებდა. როცა წამოვიზარდეთ, ჩვენ   ჩავდიოდით მასთან. ჩემი სოფელი ძალიან ახლოსაა ქუთაისთან. ზაფხულობით ხშირად ვიყავით ბებოსთან. დედა ხანდახან სამსახურშიც იქედან დადიოდა. ღამეები იყო ხოლმე საოცარი. ასწლოვანი ძელქვის ქვეშ მაგიდასთან ვჯდებოდი, ბავშვურ-რომანტიკულ-ფილოსოფიური ფიქრებით დატვირთული. კიდევ დაღამება მიყვარდა განსაკუთრებით. მეზობლების ეზოებიდან ისმოდა, როგორ აბინავებდნენ შინ დაბრუნებულ საქონელს, როგორ დგამდნენ ძირს ალუმინის ვედროებს, აჭრიალებდნენ ჭიშკარს. მერე ფეხზე იხდიდნენ და სახლში შედიოდნენ. იქედან ხმამაღლა ჩართული ტელევიზორების ხმები გამოდიოდა. ასეთ ბანგიან შეღამების დროს მე და ჩემი ძმა ეზოში ვტრიალებდით ხოლმე, ხელები განზე გვქონდა გაშლილი და ზემოთ ვიყურებოდით. იქამდე ვტრიალებდით, სანამ თავბრუ არ დაგვეხვეოდა და ბალახზე არ დავეცემოდით. ამ დროს ცას ვუყურებდით, რომელიც ჩვენს თავზე სწრაფად ტრიალებდა.

როცა თბილისში წამოვედით, ბებული სევდიანად ამბობდა, ვერ  ვიტან, როცა ავტობუსი ჩამოივლის; ვიცი, რომ თქვენ არ ჩამოხვალთო. ახლა ჩვენთან ზამთრობით რჩება, სამივე შვილთან, რიგრიგობით. სააღდგომოდ ისევ სახლში მიდის, რომელიც ქვეყანას ურჩევნია. უბედნიერესია, როცა მასთან ჩავდივართ, თუ თან მეგობრები გვახლავს, მაშინ სულ ბრწყინავს. ახალგაზრდებთან ყოფნა ძალიან უყვარს. ხელად გაამზადებს სადილს,  სუფრაზე ღვინოს შემოდგამს და დაჯდება. სუფრა სიმღერის გარეშე ვერ წარმოუდგენია: წამოიწყებს და სტუმრებს აიყოლიებს. შარშან ლაშას ნამღერი მოვასმენინე აიფოდით. საკუთარ სიმღერას ასრულებდა. სახე გაუნათდა. მთელი დღე ამბობდა, როგორ ვისიამოვნეო. სანამ ჩვენთან ჩამოვა, სულ მენატრება და მახსენდება, როგორ მიგზავნიდა მაისში, ჩემს დაბადების დღეზე, თავის ეზოში გაზრდილ ვარდებს.

Dee Dee Bridgewater: Lady Sings the Blues

გუშინ მე და ლაშა Dee Dee Bridgewater-ის კონცერტზე ვიყავით. მეორე რიგში, შუაში, სცენასთან ახლოს ვისხედით. ჯერ კვინტეტის სხვა წევრები გამოვიდნენ, მერე თვითონ. საქართველოში პირველად 1972 წელს ყოფილა, როცა ლაშა 2 წლის იქნებოდა, მე კი ჯერ არ ვიყავი დაბადებული. მაშინ 6 თვის ორსული ყოფილა. ახლა ის "ბეიბი" ჩემი მენეჯერიაო, ღიმილით გვითხრა. ამ თბილი მისალმების შემდეგ ორი საათი შესვენების გარეშე იმღერა. ენერგიის გარდა, გარეგნობაც განსაკუთრებული აქვს. როცა სულ ახლოს  მოდიოდა, მის ყველა კბილს ვხედავდი, ერთნაირად თეთრს. თმა გადაპარსული ჰქონდა. ვერცხლისფერი ხელოვნური წამწამები ეკეთა, გრძელი და სწორი, უსახელო, ბრჭყვიალა მწვანე კაბა და შავი მაღალქუსლიანი ბოტილიონები ეცვა. ლამაზად მოძრაობდა, თან სასაცილოდ. კინოს და მუსიკის არტისტებში ყოველთვის ამას ვეძებ. არტისტის მოწონება ჩემთვის ნიშნავს, რომ მას შეუძლია ლამაზთან ერთად სასაცილოც იყოს. ერთი სიმღერა უძველესი პროფესიის ქალებზე იყო, ბლუზის ჟანრში. თავის პიანისტს მიუცუცქდა და პროვოკაციული ტექსტის ფონზე მას ეხუტებოდა: ხან ქუდი მოხადა, ხან ფეხებზე აუსვ-ჩაუსვა ხელები... ასე, ექსპრომტად გაათამაშა სრულიად არაუხამსი კომედია. თვითონაც ხითხითებდა, პიანისტიც და ჩვენც. საერთოდ, იმ ორ საათში Dee Dee ბევრნაირი იყო: ელეგანტური, სექსუალური, კომიკური, თავშეკავებული, ენერგიული. აუდიტორიასთან კავშირი არ გაუწყვეტია. დარბაზის ყველა ნაწილს სწვდებოდა. ჯაზის არამოყვარულსაც კი მოხიბლავდა.

გალას შემოდგომა

გუშინ კიდევ ერთხელ, საფუძვლიანად გავივსე და გავიჟღინთე შემოდგომის მზით, ჰაერით და ფერებით, უფრო მეტად - ჩემი მეგობრების გარემოცვით. მაიკოსთან ავედით, მცხეთის სახლში. მის ბაღში ფოთლების სქელი ხალიჩა, ხეხილი და შემოდგომის გამაბრუებელი სურნელი დაგვხვდა. როლები გავინაწილეთ: მე ბაღში დავდიოდი ხეებს შორის, (უქარო და უნიავო დღე იყო და ხეები ჩუმად, უძრავად იდგნენ) ვფიქრობდი ლაშაზე, რომელიც თბილისში დარჩა და გალაკტიონზე. იმ დღეს მისი დაბადების დღე იყო. დამდევდა ფრაზა: "შემოდგომაა, წვიმამ მოლია ტყეთა მსუბუქი მელანქოლია".  კიდევ ეს: "გაისმა შორი სროლის ხმა მთაში და მონადირემ დაკოდა შველი. საღამო იწვა ხავერდის ყდაში, ვით წიგნი ლურჯი და ძველისძველი." მე და თამუნა მეზობლის ქალს გამოველაპარაკეთ... ამ დროს სხვებმა სამწვადე ადგილი მოაწყვეს. (შემოდგომის ჰაერთან შერეული კვამლის სუნი!) მერე კლასიკური ქართული მენიუთი გაჯერებულ სუფრას შემოვუსხედით. სულ რვა ქალი ვიყავით, და ერთი პატარა ქალი - მაიკოს თიკა.  დიდხანს ვქაქანებდით. მაიკოს დედა თავის დაბალი, სასიამოვნო ხმით ალჟირსა და საფრანგეთში ცხოვრების წლებზე გვიყვებოდა. მერე სახლში წამოსვლის დრო მოვიდა... პეპის სახლივით მხიარულფერებიან და ტერასებიან მყუდრო სახლს და ჩვენს მასპინძლებს დროებით დავემშვიდობეთ.

ქალბატონ დონარას გარდერობი

ჩვენი ოჯახის ახლობელი დონარა რესპექტაბელური ქალბატონია. პროფესიით ლინგვისტია. ხანგრძლივი და საინტერესო კარიერა ჰქონდა. ახლა აღარ მუშაობს, თუმცა მაინც აქტიურ ცხოვრებას ეწევა. თავის დროზე მერილინ მონროს ადარებდნენ. მართლა ჰგავდა. ყველა მეგობარი მერილინის სუვენირებს ჩუქნის. აქვს ბევრი წიგნი, ფოტო, პოსტერი. ახლაც ყოველდღე შეუდარებლად გამოიყურება. როცა ვხვდები, დაუფარავად ვათვალიერებ და სპონტანურ კომენტარებს ვაკეთებ ყველაფერზე: ფეხსაცმლიდან დაწყებული, ფერების შეხამებით და შარფის ან ქუდის დეტალით დამთავრებული.  მისი სტილი იმდენად მომწონს, არ შეიძლებოდა, არ დამეწერა. ჩემი შეთავაზება ჯერ არასერიოზულად მიიღო. მერე, როცა მისი სათუთად დალაგებული ტანსაცმელი ხუთ წუთში დიდ ქაოსად იქცა, ცოტა წაიბუზღუნა, მაგრამ მაინც სიამოვნებით და დიდსულოვნად მაჩვენა საკუთარი გარდერობი. 

ასეთია ახლა.

ასეთი იყო "მერილინობის" დროს.

ზურმუხტისფერი მისი ყველაზე საყვარელი ფერია და ყველაზე მეტად  უხდება.

...Nada Como el Sol/Nothing Like the Sun...

რამდენიმე წლის წინანდელი დღე მინდა გავაცოცხლო. ეს ახლა იმიტომ მომინდა, რომ უჩვეულოდ თბილი შემოდგომაა, შესვენებაზე რომ გავდივარ, მცხელა. ასეთი სითბო ყვითელ ფოთლებთან ცოტა შეუსაბამოა. ჰოდა, მზეზე დავფიქრდი. რამდენი გვაქვს, ზაფხულში გვბეზრდება, თუ შემოდგომა მზით ჩამტკბარი და ჩაშაქრულია, წვიმა გვენატრება. თუ ზამთარი გაიწელა, მზეს ვნატრობთ. მოკლედ, нам не угодишь!

იმ დღეს ჩახჩახა მზიანი დილა იყო.  ნიდერლანდებში წლის უმეტეს პერიოდში წვიმს, ამიტომ მზიანი ამინდი ნამდვილი მოვლენაა. ასეთ დღეებში ხალხს სახეზე სიხარული ეფინება. გამოდიან, კაფეებში სხდებიან, მოხდენილ სხეულებზე თეთრ ჯინსებს იცვამენ, ბევრს სეირნობენ, მოკლედ, ნეტარებენ. იმ დღეს პირველი ლექცია "ოპერაციების მართვა" მქონდა. ეს საგანი დიდად არ მიყვარდა, უბრალოდ ლექტორი მყავდა ძალიან პოზიტიური და ცნობისმოყვარე. ჰოდა, მივდიოდი და ვფიქრობდი, მოვახერხებდი თუ არა პრეზენტაციის ზუსტად შვიდ წუთში ჩატევას, როგორც ამას ლექტორი მოითხოვდა. ფიქრი ერთმა სცენამ შემაწყვეტინა: საშუალო ასაკის, მოკლედ თმაშეკრეჭილი ქალი თავისი სახლის წინ იდგა. პრაქტიკულად ეცვა: ბოტები, ჯინსი, ქურთუკი. სახლიდან გამოსული მზად იყო ახალი დღის დასაწყებად. საცაა, ველოსიპედს მოახტებოდა და სამსახურისკენ გასწევდა. ოღონდ, იმწუთას არსად ჩქარობდა: თვალები დაეხუჭა, ხელები ფართოდ გაეშალა და სახე მზისთვის მიეშვირა. იდგა და იმუხტებოდა სინათლით, ახალი, თბილი სხივებით. როცა შემნიშნა, გამიღიმა, ოღონდ ადგილიდან არ დაძრულა.

Aller à l'essentiel des choses

დღეს სამსახურში ძალიან კარგი დღე მქონდა. ჯავახიშვილის უნივერსიტეტის სტუდენტებისთვის ეროვნულ გალერეაში ღონისძიება მოვაწყვეთ. მოწვეულმა ხელოვნებათმცოდნემ მათთვის მასტერკლასი ჩაატარა. თემა იყო მეოცე საუკუნის მხატვრობა და ემიგრანტი მხატვრის – ვერა ფაღავას შემოქმედება. სტუდენტები ორ ჯგუფად დავყავით. პუნქტუალურად მოვიდნენ. დარბაზში სკამებზე ჩვენგან პატარა სუვენირები დახვდათ. ორივე ნაწილი დატვირთული და საინტერესო იყო. სტუდენტები ძალიან საყვარლები იყვნენ, ჭკვიანურ კითხვებს სვამდნენ. ყავა–ჩაის დროს ერთმანეთს და მომხსენებელს ესაუბრებოდნენ. გვითხრეს, რომ ყველაფრით ძალიან ისიამოვნეს.

გარემო იმდენად მშვიდი და ლამაზი იყო, რომ ცოტათი გამაბრუა. ლექტორი ძალიან ელეგანტური ქალბატონია, დახვეწილი მანერებით და ჩაცმულობით, ზუსტი ხაზებით შესრულებული ნახატივითაა. თხრობა მშვიდი და მიმზიდველი აქვს. მის კომპეტენციაზე აქ საუბარი ზედმეტი იქნებოდა... გალერეა – ახლადგარემონტებული, კოპწია და სუფთა, თავის დიდი სივრცით, აივნიანი კაფეთი, რომელიც ბაღს გადაჰყურებს და წიგნის მაღაზიით.

მადლობელი ვარ ღმერთის, რომ სამსახური საშუალებას მაძლევს, ხელოვნების სფეროსთან, საინტერესო ადამიანებთან ახლოს ვიყო და ჩემი სამუშაოთი მაქსიმალურად ვისიამოვნო, თან ის გრძნობები და ემოციები განვიცადო, რაც ხელოვნებას მოაქვს. აღარაფერს ვამბობ ახალი ცოდნის მიღებაზე...