ნელი შუქი

"ხშირად ვოცნებობ და შევსცქერი ცას,

ვეძებ უხილავს, ვუცდი ვიღაცას."

არ ვიცი, ზოგიერთი ფრაგმენტი სხვაზე მეტად რატომ რჩება მეხსიერებას. თუნდაც ის, ძალიან დიდი ხნის წინანდელი. ზაფხულის ღამე იყო, ბავშვები ეზოში ვირეოდით, იქვე მაგიდასთან კაცები ისხდნენ. მაგიდაზე ლუდის ბოთლები ეწყო. ფორმით ლიმონათისას გავდა, მაგრამ ეტიკეტი ჰქონდა სხვა ფორმის, ბოთლის ყელთან მიმაგრებული. ამით ვარჩევდი ლიმონათის ბოთლისგან. ვუყურებდი ამ ბოთლებს და მაინც მიხაროდა, რადგან ლიმონათს მაგონებდა. ლუდის სუნიც მომდიოდა, სუსტად. კაცები ხმამაღლა ლაპარაკობდნენ. ერთი მათგანი, ჩემთვის უცნობი, ამბობდა, გემის კაპიტანი ვარო. რა უცნაურია ასეთი მიახლოება ფანტასტიკასთან, როცა იმდენად პატარა ხარ, მაგიდას და მასზე დაწყობილ ბოთლებს ქვემოდან უყურებ, ლუდის გასინჯვა ძალიან შორეული პერსპექტივაა, გემი კი მარტო წიგნებში და ეკრანზე გაქვს ნანახი. ალბათ ამის გამო მახსოვს ასეთი დეტალები.

ამასწინათ ეკლესიის ეზოში ქალმა მითხრა, როცა დაღამდება, გუმბათს ვუყურებ და ჩრდილებში ჩემი შვილის სახეს ვხედავო. სწორია: ტაძრის ეზო, როგორც ჩვენგან წასულ ადამიანებთან პაემნის ადგილი. რა კარგი იქნებოდა, (გარდა სულის მოსახსენებელი მსახურებისა) მართლა შეგვეძლოს მათთან პაემანი და მათი სახე ცხადად დავინახოთ, თუნდაც ტაძრის შენობის ფასადზე; ცოტა ხნით შევხვდეთ ხოლმე სალაპარაკოდ, საფლავზე, სიზმარში ან სადმე სხვაგან. 

ამ ფოტომ გამახსენა ის ნელი შუქი, რასაც ბავშვობაში ქუთაისში და ჭოგნარში ვხედავდი. სკოლისწინა პერიოდიდან სულ სუფრები მახსოვს, რაღაც თავყრილობები, რომლებზეც დედას დავყავდით. მაგიდაზე სპეციალური ფორმებით დაჭრილი ფერადი ჟელე იდო. თუ ჭოგნარში ვიყავით, საღამოს აუცილებლად რომელიღაც ახლობელს მოვყავდით სახლში. ბავშვებს საიმედოდ ჩაგვსვამდნენ მანქანაში, გარეთ საღამოვდებოდა და ნელი, ჩუმი შუქი იდგა, რაც აუხსნელად მაფორიაქებდა. მაშინ გარემოს ასე შევიგრძნობდი: სუფრა იშლებოდა, ხალხი ერთმანეთს ემშვიდობებოდა, ციოდა, ჰაერს ღვინის სუნი ერეოდა, ნელა ღამდებოდა და ქუჩები ცარიელი იყო. ასეთი მიმქრალი, მშვიდი შუქი და სიჩუმე იყო ყველგან, სიჩუმეს კი ფიქრი ავსებდა სულ, მძიმე ფიქრი. ზოგჯერ ნაწვიმარი იყო, ავტობუსის გაჩერებებთან გაზეთის ჯიხურები იდგა. ვიტრინაში წიგნი გამოედოთ, სათაურით "იყო და არა იყო რა". არასდროს წამიკითხავს, ვიცოდი, რომ საბავშვო არ იყო და მაინც იმედი მქონდა, რომ ზღაპრების კრებული იყო და იმიტომ ერქვა ასე. 

მამაჩემთან პაემნის ადგილები ქუთაისში დარჩა, ქაღალდისგან გამოჭრილი მარიონეტების და კეთილი ჩრდილების ქალაქში. ბებია - იქვე, ახლოს, ჭოგნარში. ზაფხულობით ბებოს ეზოში მაიკოს მაგნიტოფონიდან ვეღარ მოვისმენ 80-იანების ჰიტებს, ვეღარც მაიკო დამირეკავს დაბადების დღის მოსალოცად ხმამაღლა, ოდნავ ხრინწიანი და მხიარული ხმით. ქუთაისი ყვითელია, ეზოებში კარალიოკის ხეები დგას, სასაფლაოებზე ძველ რკინის ღობეებს თანაბრად ერევა ჟანგი და ხავსი. სოხუმში მოზაიკით გაწყობილი აუზების კედლებია დარჩენილი. შუაში დიდი მცენარეებია ამოსული. მოზაიკის კომპოზიციიდან წითელი ზღვის ცხენი გაირჩევა. მე ამ ყველაფრისგან რამდენიმე საათის სავალზე ვცხოვრობ; დავდივარ, ვფიქრობ, მტკივა და მენატრება.