ქალები ზაფხულში თავიანთი სახლების წინ

ზაფხული ყოველთვის მიყვარდა. ახლაც მიყვარს, თუმცა შემოდგომასავით არა. სკოლის პერიოდში ზაფხულის დადგომას მოუთმენლად ველოდი, მაშინდელ დღიურებში სულ იმას ვწერდი, როგორ მიხაროდა ზაფხულის მოახლოება, თავისუფლების განცდა და სოხუმი. 

ახლა ამ სეზონს მშვიდი სიხარულით ვხვდები. მსიამოვნებს დაცარიელებული ქალაქი, ტრანსპორტის თავისუფლად მოძრაობა, შენელებული ტემპი, სამსახურში ნაკლები დატვირთულობა, მუშაობის თავის დროზე დასრულება, გრძელი დღეები და სამსახურის შემდეგ ბევრი რამის კეთების შესაძლებლობა, შვებულება და მისი თანმდევი  სიამოვნებები: ზღვა, მუქი კანი, "გაველურება" და სახლის მონატრება. ლაშასთან ერთად ჯერჯერობით ორი getaway მქონდა... 

როცა ზაფხულის შეგრძნებებზე ვფიქრობ, living is easy ყველაზე ზუსტ ფრაზად მეჩვენება. "ნელი მზე" თითქოს გათავისუფლებს პასუხისმგებლობის თუ მოვალეობებისგან. მაშინ უბრალოდ ხარ, კი არ მოძრაობ/ქაქანებ/დაქრიხარ, ადამიანებისადმი თითქოს უფრო დამთმობი ხდები და ნელა, მშვიდად, დაბარებულივით ასრულებ სიამოვნებათა "გეგმას": ცივი ყავა, საზამთრო, ნაყინის ვარიაციები, ბალახზე წოლა, აივანზე კითხვა, საყვარელ კაფეში გვიან ღამემდე ჯდომა, სადმე "ჰაერზე" ასვლა, მაგალითად, მეგობრებთან "დაჩაზე", მერე იქ ბინდში გახვეული ნაძვების კენწეროების ცქერა, გვერდზე გადადებული გიტარა, დაკეცილი ლეპი, კოლას ბოთლი, სუნსულა ძაღლი და ნიავს მოყოლილი ტექნოს რიტმები... საყვარელი ფილმების კიდევ ერთხელ ნახვა, მეგობრებთან ერთად ათასჯერ მოყოლილი ამბების უკლები სიხარულით გახსენება, მანქანის შუქფარების შუქზე ცეკვა, ნაშუაღამევს მაცივრიდან ხილის გამოღება და ლოგინში ჭამა... ლაშასაც უყვარს ზაფხულის სიტუაცია, თუნდაც შვებულება არ ჰქონდეს. 

My Gazellita

გაზელიტა, ჩემი იისფერი ველოსიპედი, ერთმა ქართულმა ოჯახმა მაჩუქა. მაშინ ახალი ჩასული ვიყავი ჰოლანდიაში, სწავლაც ახალი დაწყებული იყო. უნივერსიტეტი სხვა უბანში, ველოსიპედით 20 წუთის სავალზე იყო, მაგრამ მე ავტობუსით დავდიოდი, უკვე საკმაოდ ციოდა (იქ გათბობას უკვე სექტემბრის ბოლოს რთავენ) და არ მინდოდა, სიცივეში ველოსიპედით მევლო. შეუჩვეველიც ვიყავი და თან ქართული მეტიჩრობა მქონდა გამოყოლილი. გაზელიტამ ორი ღამე ჩემს ოთახში გაათია, მერე ჩამკეტი ჯაჭვი ვუყიდე და გარაჟში ვაყენებდი. "გაზელის" ფირმის იყო და ჩემმა მეგობარმა დიანამ ესპანური მანერით "გაზელიტა" შეარქვა. თვითონ დიანას მომცრო ზომის ლურჯი "ჯაიანთის" ველო ჰყავდა, თვითონ "ჯიანტს" ეძახდა. როცა ვინმე მძიმეწონიანს შემოისვამდა, მთელი გზა იძახდა "მაი ფურ ჯიანტ" და თან სიცილით კვდებოდა. როცა სადმე ერთად მივდიოდით, მატარებლის სადგურთან ჩვენს ველოებს ერთად ვაყენებდით, ჯაჭვებით ჩავახუტებდით და იყვნენ ასე ერთად.

დიანიტამ დამაძლევინა მოძრაობის შიში. სულ ძალით გამომაყვანინებდა ხოლმე გაზელიტას და წვიმასა და ქარში იმ ქუჩებში ვატარებდით, სადაც სპეციალური ბილიკები არ იყო და მანქანებთან ერთად ველოსიპედებიც მოძრაობდნენ. ჩემს შიშს ელენაც გამოეხმაურა. matter-of-factly მითხრა: you are part of the traffic! ეს მოძღვრებასავით ჟღერდა და მალე მივხვდი, რომ აღარც მანქანების მეშინოდა და არც წვიმა მაწუხებდა. ძალიან შემიყვარდა ველოსიპედით სიარული და ჩემი ერთგული გაზელიტა. 

გულფია და ალბერგი

მიყვარს სიტყვების მუსიკალური ჟღერადობის მიხედვით გამორჩევა და "დაგემოვნება". ბავშვობაში ბლოკნოტში ვიწერდი სიტყვებს, რომელთაც შემდეგ წარმოთქმისას "გემოს ვატანდი". "გულფიაც" ასე შევიყვარე. ლაშამ გამახსენა: კარლსონი და ბიჭუნა ერთ ეპიზოდში სახურავზე ფრენისას ბავშვის ტირილს გაიგონებენ, სახლში შეფრინდებიან და პატარა გოგონას ნახავენ, რომელზეც კარლსონი დარწმუნებით იტყვის, გულფია ჰქვიაო. ძალიან მიყვარს ასეთი ტიპის იუმორი. ჯერ ის, რომ ეს ნაზი აზიური სახელი რატომღაც შვედ ბავშვს უნდა რქმეოდა და მერე ისიც, რომ კარლსონის მიხედვით, ბავშვების უმრავლესობას გულფიას არქმევენ, ლეკვებს კი - ალბერგს.

ხშირად წარმოვიდგენ ხოლმე კარლსონის მაშინდელი გამოცემის შავ-თეთრ ილუსტრაციებს, პატარა გულფიას და ფუმფულა ლეკვს. მიხარია, როცა ლაშას ის რომელიმე დეტალი ახსოვს ჩვენი ბავშვობის ინტელექტუალური "მენიუდან", რაც მე არ მახსოვდა, ან პირიქით.

შუა კვირის მშვიდი საღამოა. იწვიმა, მერე ცისარტყელა გამოჩნდა, ახლა გრილი ნიავი ფარდას არხევს. სწორედ ის დროა, ერთმანეთს რომ "გემრიელი" სიტყვებით მიმართო და სიამოვნებით წარმოიდგინო, კიდევ რამდენ გულფიას და ალბერგს აღმოაჩენთ ერთად...

ყველგანაა

ვაკე–საბურთალოს შემაერთებელი ახალი გზა რომ გაიყვანეს, მარჯვენა მხარეს რამდენიმე სახლი გამოჩნდა. სიტყვა "ქოხმახი" უფრო ნაკლებად იწვევს სიბრალულს, ვიდრე ამ სახლების შეუთავსებლობა ირგვლივ მიმდინარე მშენებლობა–განახლებებთან. იმ მხარეს რომ გავიხედავდი, ყველაფერი მუქი იყო: ხის "აივნები", მიშენებული სათავსოების კარები, მიწაყრილები, სარეცხი და ერთ ადგილას დახვავებული რაღაც ნივთები. ადამიანები არ დამინახავს, ისედაც იოლად შემეძლო წარმომედგინა. ხანდახან სუსტი შუქი ჩანდა ფანჯრებიდან. ერთხელ, მორიგი ჩავლისას  პატარა, ნაზი ხე დავინახე, იქვე, თავისთვის იდგა, ყვავილებით შეფიფქული. გავიფიქრე: "მათთანაც მოვიდა გაზაფხული".

ესტაკადებიან–ინფრასტრუქტურიანი  კეთილდღეობა და პროგრესი გუგუნით მიიწევდა წინ. ბეტონის ახალ გზაზე ჯიპები, კუპერები და ოპელის ტაქსები პარალელურად, ერთი სიჩქარით მოძრაობდნენ. განაპირას დარჩენილ ხის ღარიბულ სახლებს ალბათ ოფიციალური მისამართი არა, მაგრამ თავისი პატარა გაზაფხული კი ჰქონდათ.

It's a drivers' world!

თბილისელი მძღოლების აგრესიაზე და საერთოდ, მართვის და მოძრაობის კულტურაზე ყოველდღე ბრაზი მივლის და მინდება,დავწერო. აქ მთელ ქალაქს ვერ მიმოვიხილავ, ჩემს მიკროსამყაროზე ვიწუწუნებ. ჭავჭავაძის და ატენის გადაკვეთაზე აბსოლუტურად აუტანელი სიტუაციაა, განსაკუთრებით დილაობით. ატენზე ორივე მხარეს მანქანები დგას, ფეხით მოსიარულეს გზის შუა ნაწილი რჩება, სადაც ორი კი არა,სამი მხრიდან მოდიან მანქანები. სიფრთხილე და მოთმინება ამ დროს კარგი იარაღია. რამდენიმე წამითაც კი არ შეუძლიათ მოთმენა. გაბეზრებული სახეებით გიყურებენ, რომ დროზე გაიარო, უმეტეს შემთხვევებში "ვერც გამჩნევენ". ისეთ სიტუაციას ქმნიან,ვინმესთან რომ სტუმრად ხარ,ხალხმრავალ ოჯახში და დილით რომ მორიდებულად მიდიხარ აბაზანისკენ.(იოსელიანის ფილმშია ასეთი ეპიზოდი, "იყო შაშვი მგალობელი": საიდანღაც რუსი ცოლ–ქმარი მოადგებათ წერილით, ამის და ამის ნათესავები ვართო და დილაობით პირსახოცით და კბილის ჯაგრისით მიიძუძგებიან ტუალეტში.)თითქოს, მთელი ქუჩები მათია და შენ როგორმე უნდა მოასწრო და გაიარო. ჭავჭავაძის ტროტუარი მთლიანად ათვისებული აქვთ. როცა მათ შორის გზას მივიკვლევ,წარმოვიდგენ ხოლმე რაიმე გიგანტურ, გოძილასნაირ არსებას, რომელიც ამ გარდიგარდმო დაყენებულ მანქანებს მიფანტ–მოფანტავდა. ამ მანქანების პატრონები, როგორც წესი, ბღენძი ტიპები არიან,როცა დაყენებული მანქანა გამოჰყავთ, სიგნალს მაძლევენ. წარმოიდგინეთ, მივდივარ ტროტუარზე, უკნიდან კი მანქანა მოდის და უნდა, რომ გზა მივცე, თანაც მაშინვე! ამ დროს ყველაზე მეტად მინდება, ვუყვირო ან მანქანას ფეხი ვკრა (ქუსლიანი ფეხსაცმლით აჯობებს). ასე ერთბაშად ამოვთქვი ბრაზი, უაბზაცებოდ. არ მოვიყვან ბანალურ შედარებებს და არ გავიხსენებ, ევროპაში ფეხით მოსიარულეს როგორ უთმობს გზას ავტოც და ველოც, ავტო როგორ უთმობს ველოს და ბავშვებისთვის რომ სპეციალური ველო–შუქნიშნებია. არც საქართველოში მყოფი უცხოელების შთაბეჭდილებებს მოვყვები ქართველ მძღოლებზე. ისედაც ვიცი, რომ ჩვენთან ყოველთვის drivers' world იქნება.

newscafe.ge

una vez...

ერთ უბრალო ამბავს მოვყვები. ზუსტად არ მახსოვს, რამდენი ხნის წინ, საბურთალოდან ვაკეში მივდიოდი დიდი ავტობუსით. თბილი სეზონი იყო. შუა კართან, ფართო ადგილას, ჩემთან ახლოს ერთი ქალი იდგა. მისი სახე დღემდე არ ვიცი იმიტომ, რომ ჩემგან ზურგით იდგა, შუბლით მინას იყო მიყრდნობილი და თავისთვის ღიღინებდა. პატარა ტანის, მოხუცი ქალი იყო, საკმაოდ ღარიბულად ეცვა, მაგრამ გამხდარი და საცოდავი არა, ყოჩაღი ქალი იქნებოდა. თან არაფერი ჰქონდა, რომ მივმხვდარიყავი მეეზოვე იყო, დამლაგებელი, თუ უბრალოდ პენსიონერი ბებია. ხელებით გრძელ სახელურს ეყრდნობოდა. ძალიან გემრიელად იყო თავის მარტოობაში. უკან ან გვერდზე ერთხელაც არ მოუხედავს. ღიღინის დროს ხმას ხანდახან ოდნავ აუწევდა, სხვა დროს დაბალ ხმაზე რაღაც რუსულ მელოდიებს მღეროდა. სიტყვებს ვერ ვარჩევდი, მაგრამ იმდენად ჩართული იყო თავისსავე მოგონილ თამაშში, თითქოს მატარებლიდან რუსულ სტეპებს ან ხორბლის ყანებს ხედავდა და მათ ეჩურჩულებოდა, ან თავის ახალგაზრდობის ოცნებებს და ტკბილ მოგონებებს ცხადად ხედავდა და მათ ახმოვანებდა. ძალიან გამიტაცა მისმა სმენამ და ცქერამ. ისე იდგა, მარტო უკან შეკრულ ჭაღარა თმას და ცხვირის წვერს ვხედავდი. საერთოდ არ აინტერესებდა, ირგვლივ რა ხდებოდა. არ მინდოდა, მასზე ადრე ჩავსულიყავი, მაგრამ არ გამოვიდა. ვაკეში ისე მივედით, ისევ ისე იდგა. გზაში იმასაც ვფიქრობდი, სადმე გადაკრავდა და სულ ესაა-მეთქი, მაგრამ მაინც მისტიკური ქალი იყო. სულ არ გამიკვირდება, ვაჟაზე რომ ავტობუსში ავიდე და ისევ იქ დამხვდეს, დაბალ ხმაზე მოღიღინე.

დავით კაკაბაძის ნახატი.